នៅបុរាណសម័យបុព្វបុរសខ្មែរនិយមប្រកាន់យករបបគ្រប់គ្រងសង្គម តាមបែប មាតា បិតា ធិបតេយ្យ ដោយនិយមលើកតំកើងតំកលតំលៃស្រ្តីជាធំ។ ប៉ុន្តែលុះចំណេរកាល ក្រោយមកគេត្រលប់បែរប្រែជាប្រទះឃើញមានការមើលស្រាលដោយបន្តុះបង្អាប់បន្ថោកតំលៃរបស់ស្រ្តីទៅវិញ។ វិភាគទាក់ទងទៅនឹងគុណតំលៃនៃស្រ្តីភេទខាងលើ ធ្វើអោយមាន ទស្សនៈពីរយល់ឃើញបដិបក្ខនឹងគ្នាដោយអ្នកខ្លះថា “ស្រ្តីសូម្បីតែបង្វិលកន្ទុយចង្រ្កានក៏ មិនបានជុំផង” តែអ្នកខ្លះទៀតថា “ស្រ្តីគឺជានារីរតនៈ” ។ តើមតិទាំងពីរខាងលើ នេះមតិមួយណាសមហេតុសមផលជាង?
ពាក្យបង្វិលកន្ទុយចង្រ្កានសំដៅលើការងារ ដែលស្រ្តីត្រូវធ្វើនៅជុំវិញចង្រ្កាន ផ្ទះបាយ ដែលជាការងារប្រចាំថ្ងៃរបស់ស្រ្តីមេផ្ទះ។ ចំពោះពាក្យថានារីរតនៈនោះគឺ ស្រ្តីក៏មានតំលៃប្រសើរដូចត្បូង ឬ កែវ។ មតិដែលកំណត់ដោយប្រធានបទខាងលើ មានអត្ថន័យពីរផ្ទុយគ្នាដែលអត្ថន័យទីមួយ មានលក្ខណៈជាការរិៈគន់ថាមនុស្សស្រីសូម្បី តែធ្វើការស្រាលៗ នៅតាមចង្រ្កានផ្ទះបាយក៏ធ្វើមិនបាន គ្រប់ជ្រុងជ្រោយផង។ តែអត្ថន័យទីពីរមានលក្ខណៈជាការលើកសរសើរថាស្រ្តីមានតម្លៃពិសេសដូចកែវ ឬ ត្បូងចរណៃ។
វិភាគអំពីលទ្ធភាពការងាររបស់ស្រ្តីមេផ្ទះ បានធ្វើអោយមជ្ឈដ្ឋានរបស់អ្នកវិភាគមួយ ចំនួនធ្វើការកំណត់សំគាល់ក្នុងន័យបរិហារិះគន់ថាស្រ្តីដែលជាអ្នកបំពេញការងារគេហកិច្ច ដែលការងារស្រាលៗ ក៏ស្រ្តីមិនបានបំពេញគ្រប់ជ្រុងជ្រោយនោះទេ។ ក្នុងភាពជាអ្នក មានកំលាំងខ្សោយស្រ្តីធ្វើតែការងារស្រាលៗ ដូចជាការងារដេរប៉ាក់ ចាក់ដេរ ដាំស្ល បបរ បោសសំអាត លាងចាន រៀបចំតុបតែងលម្អផ្ទះសំបែង មើលថែកូនចៅ ដោយការងូតទឹក មើលទុកដាក់ទ្រព្យសម្បតិ្ត ដល់បុរសជាប្តីរកបានពីខាងក្រៅមក។ ខណៈដែលជួបនឹង ការងារធ្ងន់ធ្ងរលើកដាក់លីសែងច្បាស់ជាត្រូវការពឹងពាក់រកកំលាំងបុរសៗ អោយជួយដាក់ ជាក់ជាមិនខានឡើយ។ បើនិយាយពីការយល់ដឹងវិញស្រ្តីខ្មែរនៅសម័យបុរាណ ពិសេស គឺ នៅក្នុងសម័យអាណានិគមមិនបានរៀនសូត្រអក្សរសាស្ត្រ ឬ លេខនព្វន្ត ដូចកូនប្រុសទេ ព្រោះដោយសារតែគ្មានសាលារៀន។ សម័យនោះសាលារៀន មានតែ នៅក្នុងវត្តអារាមមានព្រះសង្ឃជាគ្រូបាអាចារ្យជាអ្នកបង្ហាត់បង្ហាញដល់កូនចៅអ្នកស្រុក។ មាតាបិតាខ្មែរមានកូនស្រីមិនហ៊ានបញ្ជូនកូនទៅរៀននៅសាលាវត្តទេ។ ដោយហេតុនេះ បានជានៅសម័យអាណានិគមនិយមបារាំង គេកម្រនឹងបានឃើញស្រ្តីមានឋានៈខ្ពស់ យសធំមានការងារជាមន្ត្រី មាត្រា។
ដូចនេះសរុបសេចក្តីមក ឃើញថាស្រ្តីមានលទ្ធភាពខ្សោយមានកំលាំងខ្សោយ ដែលសូម្បីតែបំពេញការងារគេហកិច្ច នៅជុំវិញតែចង្រ្កានផ្ទះបាយក៏ស្រ្តីធ្វើមិនបានសព្វជ្រុងជ្រោយផងទេ។
តើតាមពិតទៅស្រ្តីបង្វិលចង្រ្កានមិនជុំមែនឬ?
បើទោះជាមជ្ឈដ្ឋានទីមួយខាងលើ បានធ្វើការបរិហារិះគន់យ៉ាងធ្ងន់ពាក់ពន្ធ័ ដល់លទ្ធភាពរបស់ស្រ្តីយ៉ាងណាក៏ដោយ ក៏គេនៅប្រទះឃើញមានមជ្ឃដ្ឋានមួយទៀត បានយល់ឃើញក្នុងន័យផ្ទុយស្រលះថាតាមពិតស្រ្តីជានារីរតនៈត្រូវបានគេប្រដូចទៅនឹង ត្បូង ឬ កែវដ៏ពិសិដ្ឋ។ ទស្សនៈក្រោយនេះបានសំអាងដោយផ្អែកតាមគំហើញប្រវតិ្ត សាស្រ្តតាំងពីសម័យករកើតទឹកដីរហូតដល់សម័យនេះ។ នៅសម័យនគរភ្នំ ឬសម័យ ហ្វូណនគេឃើញមានស្រ្តីជាមគ្គុទេសក៍នោះគឺ នាងលីវយី ឬ នាងសោមា ឬ នាងនាគ។ វត្តមាននៃការគ្រប់គ្រងរបស់នាងលីវយីធ្វើឡើងមុនពេលព្រាហ្មណ៍ជាឥណ្ឌាឈ្មោះកោណ្ឌញ្ញៈ ឬ កោណ្ឌន្យ មកដល់នគរភ្នំមកម្ល៉េះ។ នៅសម័យមហានគរប្រវត្តិសាស្ត្រ នៅបានបន្តប្រាប់អោយដឹងថាមានស្រ្តីជាអ្នកប្រាជ្ញរាជបណ្ឌិតគឺ ព្រះនាងឥន្រ្ទទេវី ដែលត្រូវជា មហេសីទី២របស់ព្រះបាទជ័យវរ្មន័ទី៧នៅជំនាន់នោះ។ មហានគរបានសំបូរសប្បាយ រុងរឿង ប្រជារាស្រ្តរស់នៅដោយសេចក្តីសុខក្សេមក្សាន្ត ក៏ដោយសារបានមហេសី អ្នកប្រាជ្ញជួយជាទីប្រឹក្សាជួយសម្រចកិច្ចការរបស់ប្រទេសរបស់នគរ។ មកដល់សម័យ ក្រោយអង្គរគេនៅប្រទះឃើញវីរភាពរបស់ស្រ្តីខ្មែរ នៅសម័យដែលស្រ្តីខ្មែរកាត់សក់ផ្កាថ្កួវ គេឃើញថាស្រ្តីខ្មែរសម័យនោះនិយមទុកសក់វែងព្រោះគេចូលចិត្តបួងសក់។ ប៉ុន្តែខណៈ ដែលឃើញកងទ័ពជាតិត្រូវឡោមពទ្ធ័អស់ជាច្រើនថ្ងៃទើបស្រ្តីជាម្តាយជាភរិយាជាបងស្រី និងជាប្អូនស្រីនៅសមរភូមិក្រោយត្រូវបង្ខំចិត្តកាត់សក់ខ្លីដែលគេហៅថាសក់ផ្កាថ្កូវរួចក្លែង ឯកសណ្ឋានជាបុរសចូលទៅវាយរំដោះដណ្តើមជោគជ័យលើសត្រូរហូតដល់ សង្រ្គោះ រំដោះបាន។ នៅសម័យតស៊ូទាមទារឯករាជ្យពីអាណានិគមនិយមបារាំងប្រវត្តិសាស្រ្ត បានបង្ហាញអោយឃើញពីចលនាកងនារីក្លាហាន បានសហការគ្នាជាមួយនឹងកងជីវពលក្នុង ការដេញកំចាយ វាយកំចាត់ កាច់បំបាក់ ចាក់បំបែក ពួកអាណានិគម រហូតទាមទារ ដណ្តើមឯករាជ្យពេញលេញជូនជាតិមាតុភូមិនាថ្ងៃទី៩ វិច្ឆិកា ឆ្នាំ១៩៥៣។ ជាមួយនឹង រឿងរ៉ាវដែលកត់ត្រាចារឹកដោយប្រវតិ្តសាស្រ្តខាងលើ បើគេមើលមកក្នុងចលនាអក្សរ សិល្ប៍ខ្មែរវិញគេឃើញមានរឿងរ៉ាវខ្មែរមួយចំនួនដែលកវីអ្នកនិពន្ធខ្មែរ បានសរសេរលើក សរសើរឧត្តមភាពរបស់ស្រ្តីក្នុងនោះមានរឿងព្រេងប្រជាប្រិយខ្មែរមួយ នៅខេត្តកំពង់ចាម នោះគឺរឿងភ្នំប្រុសភ្នំស្រីដែលបានបង្ហាញថាស្រ្តីខ្មែរជំនាន់នោះ មានសមត្ថភាពសំរាប់ធ្វើ បដិវត្តប្រពៃណីពីទំនៀមទំលាប់ស្រីៗ ចូលដណ្តឹងប្រុសមកជាទន្លាប់អោយប្រុសៗ ចូលដណ្តឹងស្រីនិងរៀបការនៅផ្ទះខាងស្រីរហូតដល់សព្វថ្ងៃនេះ។ ប៉ុន្តែបើគេសិក្សាក្នុងរឿងបុរាណខ្មែរមួយគឺរឿងមាយើងនោះគេនឹងឃើញអំពីតូនាទីរបស់ស្រ្តីដែលមិនត្រឹមតែមេផ្ទះ ប៉ុណ្ណោះទេតែជាអ្នកបានផ្តល់ការណែនំាបុរសជាប្តីអោយដើរតាមផ្លូវត្រូវ ផ្លូវល្អ ដូចប្រពន្ធទី២ របស់ចៅមាណពដែលជាអតីតភរិយារបស់នាយភេត្រា បានផ្តួចផ្តើមផ្តល់យោបល់អោយប្តី ហាត់រត់រហូតពូកែអាចតាមល្បឿនជើងសេះរបស់ស្តេចព្រហ្មទត្ថ។ ដោយសារការហាត់ រត់តាមគំនិតផ្តើមរបស់ភរិយាទើបមាណពទទួលបានជាឈ្មោះមាយើង ហើយក្រោយមក ក៏ក្លាយជាសេនាដ៏ជំនិតក្លាយទៅជារាជអង្គរក្សរបស់ព្រះបាទព្រហ្មទត្ថ។ នៅសម័យ អាណានិគមបារាំងជាមួយនឹងរឿងភូមិតិរិច្ឆាន លោកឌឺកគាម និងឌឿកអំ បាននិយាយ ដល់វីរៈភាពរបស់ស្រ្តីខ្មែរនៅក្រាំងលាវ ស្រុករលាប្អៀខេត្តកំពង់ឆ្នាំង ឈ្មោះនាងនីនិងនាងប៊ី និងនាងតន់ ដែលស្រ្តីទាំងនេះបានបង្កបរិយាកាសជ្រួលច្របល់ផ្តល់ឱកាស អោយក្រុមអ្មកក្លាហាននៅក្រាំងលាវសម្រចបានគំរោងការតស៊ូរបស់ខ្លួន ដោយបានកំចាត់ បារាំងបាដេសក្នុងព្រឹត្តិកា១៨ មេសា១៩២៥។ ចំណែកលោក ទី ជីហួត បានបង្ហាញ តាមរយៈរឿងតេជោយ៉តអោយឃើញពីសមត្ថភាព និង សេចក្តីក្លាហានរបស់ជំទាវស្រែន ដែលជួយយិតយោងកិតិ្តយសរបស់តេជោមាសជាប្តី ក្នុងការបង្រ្កាបស្តេចសំរ៉ែ និង បក្សពួក។
ដូចនេះជាសរុបឃើញថា ស្រ្តីពិតជាមិនអន់ដល់ទៅបង្វិលមិនជុំកន្ទុយ ចង្រ្កាន នោះឡើយ។
ចំពោះទស្សនៈរបស់ប្រធានដែលថា “ស្រ្តីសូម្បីតែបង្វិលកន្ទុយ ចង្រ្កាន ក៏មិនជុំផង” គឺជាទស្សនៈមើលស្រាលដោយចេតនាប៉ះពាល់ដល់កេរ្តិ៍ ឈ្មោះកិតិ្តយស របស់ស្រ្តីជាទូទៅដែលគេមិនអាចទទួលយកបានឡើយ តាមពិតស្រ្តីជាស្រទាប់ខ្លាំងដែលទោះនៅសម័យកាលណាក៏ដោយ ក៏មិនអាចត្រូវគេបដិសេធកម្លំាងស្រ្តីចេញពីវឌ្ឍនភាពសង្គមបានឡើយ។
យោងតាមខ្លឹមសារដូចដែលបានពិភាក្សារួចមកនេះ អាចអោយយើងនៅតែចាត់ទុក ការអះអាងតាមបែបមតិទីមួយគឺ គេយល់ឃើញតាមលក្ខណៈខុសឆ្គងភាន់ច្រឡំធ្ងន់ ណាស់។ តែតាមការសំអាងតាមបែបមតិទីពីរទើបជាការយល់ឃើញត្រឹមត្រូវសមស្រប។ មកដល់សម័យសកលភាវូបនីកម្មដូចសព្វថ្ងៃគេគួរតែទទួលស្គាល់សមភាពរវាងបុរស និង ស្រ្តីអោយមានសិទ្ធស្មើគ្នាពេញលេញ ទើបជាកម្លាំងចលករក្នុងចលនាកសាងជាតិមាតុភូមិ របស់យើងឲឈានឡើងជាវឌ្ឃនសង្គមមួយ។ យោងតាមខ្លឹមសារដូចដែលបានពិភាក្សារួចមកនេះ អាចឲយើងនៅតែចាត់ទុក ការអះអាងតាមបែបមតិទីមួយគឺ គេយល់ឃើញតាមលក្ខណៈខុសឆ្គងភាន់ច្រឡំធ្ងន់ ណាស់។ តែតាមការសំអាងតាមបែបមតិទីពីរទើបជាការយល់ឃើញត្រឹមត្រូវសមស្រប។ មកដល់សម័យសកលភាវូបនីកម្មដូចសព្វថ្ងៃគេគួរតែទទួលស្គាល់សមភាពរវាងបុរស និង ស្រ្តីអោយមានសិទ្ធស្មើគ្នាពេញលេញ ទើបជាកម្លាំងចលករក្នុងចលនាកសាងជាតិមាតុភូមិ របស់យើងអោយឈានឡើងជាវឌ្ឃនសង្គមមួយ។
very good!
ReplyDelete